مقدمه
دنیای بازیهای رومیزی مملو است از سبک‌ها و مکانیزم‌هایی که هرکدام مخاطبان و طرفداران خاص خود را دارند و به همین علت، طیف وسیعی از افراد گوناگون با سلایق و ویژگی‌های متفاوت به بازیهای رومیزی علاقه دارند و خود را جز مخاطبین این صنعت قلمداد می‌کنند. اما در این میان برخی از سبک‌ها و مکانیزم‌ها هستند که بنا بر دلایل گوناگون، گستره‌ی بزرگتری از علاقه‌مندان را جذب خود می‌کنند و معمولا بازی‌هایی که با بهره گیری از آنها طراحی و تولید می‌شوند (البته در صورت برخورداری از کیفیت تولیدی و محتوایی مناسب)، بازیهای موفق‌تر و پر فروش‌تری از آب در می‌آیند.
یکی از همین بازی‌ها که توانسته با بهره گیری از مکانیزم‌های فوق محبوب «جمع آوری مجموعه» (Set Collection) و کارت کشی (Card Drafting) به یک عنوان بسیار موفق و ماندگار تبدیل شود، بازی رومیزی جایپور (Jaipur) است. این بازی کارتی با وجود اینکه گیم‌پلی ساده و کوتاهی دارد و تنها برای دو نفر بازیکن طراحی شده، اما توانسته تا با ارائه‌ی یک تجربه‌ی سرگرم کننده و روند بازی تکرار پذیر، تبدیل به یک عنوان ارزشمند و موفق شود که هم میان منتقدین بازی و هم مخاطبان آن به عنوان یک بازی خوش ساخت شناخته می‌شود.
داد و ستد به سبک هندی
در ابتدا بد نیست اندکی بیشتر راجع به جایپور بدانیم. شهر جایپور (Jaipur)، شهری است در کشور هند که در اوایل قرن ۱۸ام میلادی بنا شد و از آنجایی که بیشتر ساختمان‌‌های این این شهر صورتی رنگ هستند، در میان مردم دنیا به «شهر صورتی» معروف شده است. این شهر که با حدود ۳ میلیون نفر جمعیت، دهمین شهر بزرگ هند به شمار می‌آید، به خاطر بناهای تاریخی، فضای شهری زیبا و جاذبه‌های گردشگری منحصر به فردی که دارد، سالانه گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند و به عنوان یک مقصد توریستی شگفت انگیز در میان مردم جهان شناخته شده است.
داستان بازی جایپور نیز در همین شهر روایت می‌شود. هر بازیکن به عنوان یکی از دو تاجر برجسته‌ی این شهر قصد دارد تا با پیشی گرفتن از رقیب خود در کسب سود و در اختیار گرفتن نبض بازار این شهر، جای خود را به عنوان معتبرترین تاجر جایپور مستحکم کند و به دربار مهاراجه راه یابد. در طول بازی هر بازیکن تلاش می‌کند تا با جمع آوری کالاهای متنوع و فروش آنها در بهترین موقعیت، بیشترین سود ممکن را کسب کند تا در نهایت برنده‌ی بازی شود. همچنین بازیکنان با بهره گیری از کاروان شتر‌‌های خود می‌توانند هم کار را برای رقیب خود دشوارتر کنند و هم سرعت داد و ستد خود را به طرز چشمگیری افزایش دهند.
کارت، نشانگر و دیگر هیچ
بازی جایپور یک بازی کارتی است، یعنی در این بازی خبری از صفحه یا همان برد بازی (Game Board) نیست و محتویات بازی تنها از تعدادی کارت و ۹ دسته نشانگر (توکن) مختلف تشکیل می‌شود (البته باید ذکر کنم که دو نوع نشانگر دیگر در بازی وجود دارد که مستقیما در جریان بازی دخالت ندارند). کارتهای بازی شامل کالاهای مختلفی است که در طول بازی، شما به داد و ستد آنها می‌پردازید. علاوه بر این کالاها، کارتهای «شتر» نیز در بازی حضور دارند که آنها نیز در جریان تجارتتان به کمک شما می‌آیند. همچنین برای هر کدام از ۶ نوع کالای موجود در بازی (۳ نوع کالای معمولی و ۳ نوع کالای ارزشمند)، یک دسته توکن مخصوص با ارزش‌های متفاوت وجود دارد.
هر بازیکن بازی را با تعدادی کارت در دست خود آغاز می‌کند و مابقی دسته‌ی کارت‌ها، در وسط قرار گرفته و با رو شدن ۵ کارت در زمین بازی، «بازار» (Market) شکل می‌گیرد. بازیکنان در هر نوبت خود می‌توانند کارت‌هایی را از بازار به دست خود اضافه کنند یا در صورتی که تمایل به برداشتن کارتهای بیشتری از بازار دارند، باید کالاهایی را از دست خود به جای آنها قرار دهند؛ درست در همین بخش است که شترها به کمک بازیکن می‌آیند. بازیکن می‌تواند به جای آن که فضاهای خالی ایجاد شده در بازار را با کارتهای دست خود پر کند، از شترهایش استفاده کند و یک مرتبه، نه تنها تعداد زیادی کارت جدید به دست آورد، بلکه گزینه‌های موجود در بازار را نیز برای حریف خود محدود کند.
بازیکنان می‌توانند به جای برداشتن کالاها در نوبت خود، فروش نیز انجام بدهند و در این صورت، باید کارت و یا کارتهای یک شکلی را از دست خود بسوزانند و در ازای آنها، از نشانگرهای مربوط به همان کالا برداشته و به دست خود بیافزایند. در پایان بازی، اصلی‌ترین بخش از امتیاز‌های بازیکنان را همین نشانگرهای کالا تشکیل می‌دهند. بدیهی است که یکی از مکانیزم‌های اصلی این بازی جمع آوری مجموعه است و بازیکنان باید تلاش کنند که تعداد کارتهای یک شکل بیشتری را در نوبت خود بفروشند، چرا که هر بار انجام عمل فروش یک نوبت را از بازیکن می‌گیرد و تفاوتی ندارد که در این نوبت، بازیکن یک کارت و یا چند کارت بفروشد. علاوه بر این موضوع، بازیکنان در صورتی که ۳، ۴ و یا ۵ کارت یک شکل را در یک نوبت بفروشند، نشانگر دیگری را علاوه بر نشانگرهای کالای دریافتی کسب می‌کنند که به آنها امتیازات اضافه‌ای می‌دهد. بنابراین هنر بازی جایپور مدیریت کارتهای دست و کاروان شترهایی است که در اختیار دارید تا بتوانید هر کالا را در بهترین زمان ممکن به دست آورده و با بهترین شرایط ممکن بفروشید.
در پایان هر دور از بازی، امتیاز شماری انجام می‌شود و ارزش تمامی نشانگرهای کالا و جایزه با یکدیگر جمع می‌شوند. سپس بازیکنی که در پایان کاروان بزرگتری از شترها را در اختیار داشته باشد، ۵ امتیاز مثبت نیز دریافت می‌کند. بازیکنی که پس از محاسبه‌ی تمام امتیازات از حریف جلوتر باشد، برنده‌ی آن دور از بازی خواهد بود؛ اما این پایان بازی نیست، چرا که در دفترچه‌ی قوانین توصیه شده این بازی در سه دور پیاپی انجام شود و پس از هر دور از بازی، برنده یکی از سه توکن اعتبار را کسب کند و در نهایت، بازیکنی که دو نوبت از سه دور بازی را برنده شود، برنده‌ی نهایی خوهد بود.
جمع بندی
بازی جایپور با وجود بهره گرفتن از کامپوننت‌های نه چندان زیاد و قوانین بسیار ساده، یکی از جذاب‌ترین بازی‌هایی است که می‌تواند در یک قفسه‌ی بازی وجود داشته باشد، چرا که برای عموم سلیقه‌ها یک گزینه‌ی فوق العاده است و کمتر کسی را می‌توان یافت که از تجربه‌ی آن لذت نبرد. جایپور هرچند که یک عنوان کارتی دو نفره است و در آن خبری از مد‌های بردگیمی امروزی مانند مینیاتورهای پر جزئیات و عظیم الجثه نیست، اما با گیم‌پلی صیغل خورده و روند بازی گیرا و تکرار پذیر خود به راحتی می‌تواند جز بازیهای به یاد ماندنی هر دوستدار بازی باشد.
