مقدمه
اتومبیل، یکی از جادویی‌ترین و جذاب‌ترین زمینه‌هایی است که تقریبا تمام انسان‌ها به آن علاقه دارند. کمتر کسی را می‌توان یافت که حتی با کمترین آگاهی نسبت به دنیای خودروها، با دیدن یک خودرو سطح بالا به وجد نیاید و از تماشای آن لذت نبرد. طراحی خارجی و داخلی خودروها که به طور کلی جلوه‌ی بصری آن را مزین می‌کند و از سوی دیگر، عملکرد فنی آن‌ها که تجربه‌ای لذت بخش را به سرنشینان آن ارائه می‌دهد، در کنار یکدیگر یکی از بزرگترین صنایع دنیا را شکل می‌دهند که برای بیش از یک قرن است که عده‌ای را مبهوت ظرافت و قدرت خود کرده.
اما دنیای خودروها تنها متعلق به افرادی نیست که می‌توانند بهترین‌های آنان را برانند، بلکه در جهان ما، حتی بسیاری از کودکانی که به سن قانونی برای نشستن پشت فرمان نرسیده‌اند نیز علاقه‌ی وافری به دنیای پر زرق و برق خودرو دارند. این موضوع را می‌توان به راحتی در علاقه‌ی وصف ناپذیر بسیاری از کودکان و نوجوانان (و حتی بسیاری از بزرگسالان) به خودروهای اسباب بازی دید؛ بازاری که مدل‌های گوناگون با مقیاس‌های متنوع از خودروهای شناخته شده‌ی دنیا عرضه می‌شوند و برند‌هایی نظیر هاتویلز (Hot Wheels)، ولی (Welly) و بسیاری از برندهای ریز و درشت در آن فعالیت می‌کنند.
نکته‌ی جالبی که بازار خودروهای اسباب بازی در خود دارد، این است که از محصولات بسیار متنوعی در آن وجود دارد. از نمونه‌های بسیار پر جزئیات با قیمت‌های بسیار بالا و تولید محدود که بیشتر کلکسیونرهای مسن‌تر و ثروتمندتر به دنبال آن‌ها هستند گرفته تا نمونه‌هایی با مقیاس‌های بسیار کوچک برای کلکسیون‌های مینیمال و حتی اسباب بازی‌هایی که مختص استفاده‌ی کودکان طراحی می‌شوند و مکانیزم‌های حرکتی متنوعی دارند. از این رو بی دلیل نیست که کمپانی بزرگ لگو نیز در طول تاریخ خود، لاین‌های متعددی از تولیدات خود را به مدل‌هایی متنوع از اتومبیل‌ها اختصاص داده؛ چرا که نه تنها تقاضای بالای بازار خودروهای اسباب بازی فروش این ست‌ها را تضمین می‌کند، بلکه برای تکمیل دنیای لگویی که این کمپانی همواره برای حفظ و گسترش آن تلاش کرده، نیاز به چنین محصولاتی دارد.
در این نوشتار قصد دارم تا سراغ یک سری از محصولات لگو بروم که تمرکز آن به طور کامل بر روی خودروهای اسباب بازی است، اما نه هر خودرویی، بلکه خودرو‌هایی از میان سریع‌ترین، شناخته شده‌ترین و پر طرفدارترین برندهای صنعت اتومبیل سازی: این شما و این سری لگو اسپید چمپیونز (Lego Speed Champions).
میراث Racers
برای معرفی این سری لگو، بهتر است تا نگاهی به سری لگو ریسرز (Lego Racers) که به نوعی پدر سری اسپید چمپیونز محسوب می‌شود بیاندازیم. در سال ۲۰۰۱، کمپانی لگو از لاین جدیدی از محصولات خود با نام سری لگو ریسرز رونمایی کرد که تمرکز آن بر روی تولید اتومبیل‌هایی با معماری و مقیاس‌های استاندارد دنیای لگو بود. این سری که به سرعت توانست میان علاقه‌مندان، به خصوص کودکان و نوجوانانی که حدودا بین ۸ تا ۱۴ سال سن داشتند، محبوبیت بالایی کسب کند. در نتیجه این سری به مرور گسترده‌تر شد و در کنار بازی ویدئویی مخصوص خود، از برندهای مطرحی نظیر فراری و لامبورگینی در تولید محصولات خود استفاده کرد.
این سری از ابتدا با سایر سری‌های اتومبیل لگو مانند سری لگو تکنیک (Lego Technic) تفاوت‌های عمده‌ای داشت. در حالی که سری تکنیک با تاکید بر معماری خاص خود و فرایند ساخت و شکل و شمایل منحصر به فردش در میان محصولات لگو شناخته می‌شد، سری ریسرز با تکیه بر معماری سنتی لگو و استفاده از آدمک‌ها و ویژگی‌های فان محصولات روتین‌تر این کمپانی شکل گرفت؛ تا حدی که ست‌های این سری بیشتر به محصولات لگو سیتی (Lego City) شباهت داشتند و دور از ذهن نبود اگر این سری نیز در دل لگو سیتی عرضه می‌شد.
این سری طی ۱۲ سال فعالت خود به محبوبیت قابل قبولی دست یافت، به نوعی که کمپانی‌های پتروشیمی نظیر رویال داچ شل (Royal Dutch Shell) و اگزون (Exxon) شروع به تبلیغات در محصولات این سری کردند. اما در نهایت فروش این سری، به دلایلی مختلفی نظیر نداشتن اصالت در معماری وطراحی‌ها، مارکتینگ نه چندان قدرتمند و تکراری شدن ست‌ها، کم کم رو به کاهش گذاشت و در سال ۲۰۱۳ به کار خود خاتمه داد.
بازگشت قهرمانان
از همان ابتدای توقف تولید سری ریسرز، مشخص بود که لگو قصد ندارد تا خود را از بازار خودروهای اسباب بازی کژوال محروم کند و قطعا ایده‌های جدیدی را در پشت پرده برای بازگشتی قدرتمندانه‌تر به این لاین محصولات در سر می‌پروراند. سرانجام در سال ۲۰۱۵، کمپانی لگو از سری جدیدی با نام «لگو اسپید چمپیونز» رونمایی کرد که با بهره گیری از مدل‌هایی از برندهای فراری (Ferrari)، مکلارن (McLaren) و پورشه (Porsche)، در کنار خودرهای مسابقاتی فرومول یک (Formula1) طراحی و تولید شده بود. این سری با توجه به خلا ۲ ساله‌ی محصول مشابه در دنیای لگو، توانست فروش قابل قبولی را تجربه کند و ادامه‌ی حضور خود را تضمین کند.
یکی از دلایلی که باعث کاهش فروش سری ریسرز شد، تکراری شدن محصولات آن بود که لگو از آن تجربه درس گرفت و در سال‌های بعدی، از مدل‌های متنوع‌تری در میان ست‌های خود بهره گرفت و شاهد ورود برند‌هایی مانند مرسدس-بنز (Mercedes-Benz) و آئودی (Audi) و همچنین محصولاتی از کمپانی‌های آمریکایی تولید کننده‌ی خودروهای ماسل (Muscle Car) مانند دوج (Dodge) و فورد (Ford) بودیم. علاوه بر این، مدل‌های این سری به مراتب واقع گرایانه‌تر، پر جزئیات‌تر و چشم نوازتر از سری ریسرز طراحی شده‌اند و لگو وعده داده که سری‌های جدید محصولات اسپید چمپیونز، از این پس با ابعاد بزرگتری طراحی و تولید می‌شوند.
با وجود اینکه سری اسپید چمپیونز هنوز هم یکی از سری‌های فرعی لگو به حساب می‌آید و در جایگاه سری‌های پر طرافداری مانند کریتور (Creator)، تکنیک و یا سیتی قرار نمی‌گیرد، اما توانسته تا هدفی را برای آن ساخته شده به خوبی دنبال کند و روند رو به رشدی را در جلب رضایت مخاطبان تجربه کند. مهمترین علتی که می‌توان برای این رشد در نظر گرفت، درس گرفتن کمپانی لگو از اشتباهات گذشته‌ی خود در سری ریسرز و به روز نگاه داشتن ست‌های جدیدی که برای این سری خود عرضه می‌کند است.
آینده‌ای مه آلود
با این حال، این سری لگو با وجود بهره گیری از میراث سری ریسرز، هنوز بیش از ۵ سال عمر ندارد و باید دید که آیا کمپانی لگو موفق می‌شود تا برای سال‌های متمادی، تازگی و نوآوری را مانند سری‌های دیگر خود در اینجا نیز حفظ کند و یا این سری هم به سرنوشت مشابهی که سری ریسرز با آن رو به رو شد دچار می‌شود. در حال حاضر پاسخ قطعی‌ای برای این پرسش وجود ندارد و تنها زمان می‌تواند پاسخ ما را بدهد. اما نکته‌ای که در این زمینه به وضوح خود را نمایان می‌کند، این است که تازه نگاه داشتن سری اسپید چمپیونز از مسیر مشابهی که لگو برای سری تکنیک و کریتور طی می‌کند، پیروی نمی‌کند. در واقع نمی‌توان در اینجا تنها با تمرکز بر روی معماری و بهره گیری از لایسنس‌های جدید و خودروهای متنوع تمام مسیر را طی کرد. شاید بهترین راه برای قدرتمند نگاه داشتن این سری، تمرکز بر روی بازاریابی متمرکز و ارائه‌ی محصولات متنوع مانند بازی‌های ویدئویی و یا انیمیشن‌های مرتبط است که البته باید به طور مداوم با تنوع ست‌های جدید همراه شود تا بتوان برای این سری هم دنیایی مستحکم همانند لگو جنگ ستارگان و یا بتمن آفرید.
جمع بندی
در هر صورت، در حال حاضر سری اسپید چمپیونز از تنوع و ویژگی‌های مثبت بسیاری برخوردار است و نمی‌توان این موضوع را که جز سری‌های ارزشمند کمپانی لگو است نادیده گرفت. در عین حال نباید فراموش کنیم که سری تکنیک با معماری و روند ساخت منحصر به فرد و چالش برانگیز خود جولان می‌دهد و سری کریتور اکسپرت با بهره گیری از المان‌های نوستالژی و دکوری در کنار طراحی‌های خلاقانه‌ی خود دل مخاطبان را به دست می‌آورد، اما در سری اسپید چمپیونز، هدف مدل نهایی‌ای است که رویای سرعت و هیجان را در دل مخاطب خود بیدار می‌کند و تنها روح سرعت و عشق به خودرو است که به این سری دوست داشتنی جان می‌دهد.
