مقدمه
مشهور شدن یک بازی رومیزی به واسطهی انتشار توسط کمپانیای نامدار، پدیدهای است که هرروزه مصادیق آن را در دنیای بردگیم به چشم میبینیم. با وجود اینکه پلتفرمهای سرمایهگذاری جمعی، طی سالیان اخیر توانستند فروشهای بالا و مخاطبان گسترده را از انحصار ناشران بزرگ دنیای بردگیم درآورند، اما هنوز هم هنگامی که ناشران بزرگ (به عنوان مثال ماتاگوت (Matagot) و رونزبرگر (Ravensburger) و دیگر نامهای شناختهشدهی صنعت بردگیم) دست به نشر یک بازی میزنند، توجهی بیشتری نسبت به یک ناشر نوپا به سمت خود جلب میکنند.
اما در برخی موارد، شاهد آن بودهایم که بردگیمهایی با عرضه و محبوبیت خود سبب شناختهشدن نام ناشر و شهرت آن شدند. بازی رومیزی دیکسیت (Dixit)، یکی از همین موارد است که عرضهی آن در سال ۲۰۰۸، موفقیتی عظیم و غیرقابل انتظار برای ناشر فرانسوی آن، یعنی شرکت لیبلود (Libellud) بود. کمپانی لیبلود که بازی دیکسیت را به عنوان اولین بازی خود منتشر کرد، به واسطهی موفقیت عظیم و سود سرشار این عنوان، امروزه جز نامهای قابل اعتماد میان ناشرین بازیهای خانوادگی و دورهمی است و بازیهای عرضه شده توسط آن، توجه گستردهای از جانب رسانهها و مخاطبین دنیای بردگیم به خود جلب میکنند.
همیشه دیکسیت!
بازی دیکسیت در سال ۲۰۰۸ میلادی توسط آقای ژان-لویی روبیرا (Jean-Louis Roubira) طراحی شد. روبیرا تا پیش از دیکسیت، تنها یک بازی گمنام با نام جریکو (Jericho) در سال ۲۰۰۱ طراحی کرده بود و طراح مطرحی به شمار نمیآمد. اما عرضهی دیکسیت سبب شد تا آقای روبیرا بتواند به عنوان خالق یکی از پر سروصداترین عناوین تاریخ بازیهای رومیزی شناخته شود و چندین جایزهی بازی سال به دست آورد.
در سال ۲۰۱۱، نسخهی دیگری از دیکسیت با نام «دیکسیت: اودیسه» (Dixit: Odyssey) عرضه شد. این عنوان که ابتدا به صورت یک افزونه برای بازی اصلی در نظر گرفته شدهبود، بعدها به صورت یک نسخهی مستقل روانهی بازار گشت. بازی «دیکسیت: اودیسه» به واسطهی پشتیبانی از ۱۲ بازیکن و همچنین کارتهای تصویر جدید، توانست فروش بالایی را برای کمپانی لیبلود به ارمغان آورد.
اما به جز افزونههای متعددی که تاکنون از دیکسیت به بازار آمدهاند، روبیرا چند بازی دیگری نیز در این سالها طراحی کرد که هیچکدام به عناوین پرفروش و یا تحسینشدهای بدل نشدند؛ از همین رو این طراح قرار است بار دیگر در همین امسال، بازیای جدید بر مبنای دنیای دیکسیت با نام «Stella: Dixit Universe» روانهی بازار کند. به نظر میرسد آقای روبیرا قصد دارد که راهی همانند مت لیکاک (Matt Leacock)، طراح سری محبوب پندمیک، پی بگیرد(!).
استنتاجی لذتبخش
واژهی «Dixit» در لغت به معنای «اظهار» یا «گفته» است که این واژه به ما سرنخی از هستهی اصلی گیمپلی بازی دیکسیت میدهد. در هر نوبت از بازی دیکسیت، یکی از بازیکنان به عنوان راوی انتخاب میشود. هر بازیکن، تعدادی از کارتهای مخصوص بازی را به گونهای که دیگر بازیکنان نتوانند آنها را ببینند، در دست خود میگیرد. بر روی هر کارت، تصویری سورئال و رویاگونه نقش بسته که میتوان آن را به شیوههای متنوعی تفسیر کرد. طی هر دور، راوی باید یکی از کارتهای دست خود را انتخاب کرده و یک عبارت، شعر، ضرب المثل، کلمه و یا هرگونه اظهار دیگری را در رابطه با برداشت خود از تصویر مورد نظر، به دیگر بازیکنان انتقال دهد. سپس، راوی کارت خود را به پشت در میانهی میز قرار میدهد. در این مرحله، هر بازیکن باید سعی کند تا از میان کارتهای دست خود، کارتی را که تصویر آن شباهت بیشتری با «اظهار» راوی داشته، انتخاب نماید و به پشت روی کارت راوی قرار دهد.
پس از آنکه تمام بازیکنان کارتهای خود را قرار دادند، راوی آنها را جمع آوری کرده و بر میزند. سپس آنها را به صورتی که همهی بازیکنان بتوانند به خوبی تصاویر را ببینند، در یک ردیف در میانهی میز بازی قرار میدهد. در این بخش، هرکدام از بازیکنان باید تلاش کند تا کارت اصلی خود راوی را در میان کارتهای موجود شناسایی کند و طور مخفیانه با نشانگر رای خود، آن را مشخص کنند.
در نهایت پس از توزیع نشانگرهای رای بر روی کارتها، در صورتی که همهی بازیکنان کارت درست را حدس بزنند یا هیچ بازیکنی نتواند کارت راوی را حدس بزند، همهی بازیکنان به غیر از خود راوی امتیازی مساوی دریافت میکنند. در صورتی هم که برخی حدس درست و برخی حدسهای اشتباه بزنند، راوی و کسانی که حدس درست بزنند امتیاز کسب میکنند. بنابراین راوی باید تلاش کند تا اظهار وی از کارت، نه خیلی واضح باشد و نه خیلی مبهم تا تنها برخی از بازیکنان موفق به حدس صحیح شوند.
سخن پایانی
بازی رومیزی دیکسیت (Dixit) یکی از بازیهای جریانساز و موفق دنیای بردگیم است که تاکنون توانسته به فروش بیش از دو میلیون نسخه دست یابد. همچنین این عنوان در کنار فروش بالا، کسب جوایز کوچک و بزرگ دنیای بردگیم، از جمله جایزهی معتبر «Spiel Des Jahres» را نیز در کارنامهی خود دارد. دیکسیت به واسطهی نوع استنتاج تصویری و باز گذاشتن دست بازیکنان در بهرهگیری از خلاقیتشان، محبوبیت زیادی در سرتاسر دنیا دارد و فروش بالای عناوین اقتباسی از دیکسیت مانند بازی رومیزی استوژیت در ایران، گواهی بر سازگاری بالای این فرایند بازی با ذائقهی مردم سرتاسر دنیاست. در مجموع میتوان گفت که دیکسیت، گزینهای فوقالعاده برای کسانی است که به دنبال یک عنوان بردگیم سرگرمکننده، چه در جمعهای خانوادگی و چه دوستانه، هستند.